Nasza księgarnia

Wspomnienia Napoleona

 

"Jeśli zgodziłem się żyć dalej, to po to, by służyć jeszcze Waszej chwale. Chcę pisać o wielkich czynach, jakich dokonaliśmy razem!"

Te słowa wygłosił Napoleon podczas pożegnania gwardii w Fontainebleau, 20 kwietnia 1814 roku.

Spisane na wyspie Św.Heleny wspomnienia Napoleona po raz pierwszy drukiem wydane zostały w Paryżu w 1823 roku (Mémoires pour servir a l'histoire de France, sous Napoléon, écrits a Sainte-Hélene, par les généraux qui ont partagé sa captivité, vol. 1-2,). W przedmowie do tego wydania, dawni towarzysze Cesarza na wygnaniu, generałowie Gourgaud i Montholon napisali:

"Te 6 lat swojej niewoli Napoleon przeznaczył na spisaniu historii swojej 20-letniej kariery politycznej. Był tym w takim stopniu zajęty, że wyliczenie nakładu włożonej pracy trwania byłoby prawie równoznaczne z opisaniem historii jego pobytu na Św.Helenie."

Ale Cesarz rzadko sam pisał. Twierdził często, że jego pióro nie nadąża za jego myślami, stąd ograniczał się do dyktowania i korekty tekstu. Jak zgodnie stwierdzają świadkowie, często spędzał na dyktowaniu po 14 godzin dziennie i nierzadko zdarzało się, że generał Gourgaud był budzony i wzywany do Cesarza, żeby zmienić zasypiającego z przemęczenia Montholona.

Podobnie jak inni wielcy minionych czasów pisze Napoleon o sobie w trzeciej osobie.

Czytając podyktowane przez Napoleona wspomnienia nie należy jednak zapominać, że pisane były one często z myślą o stworzeniu legendy napoleońskiej, dlatego też niektóre fakty z życia generała Bonaparte i Cesarza Napoleona zostały świadomie wyjaskrawione lub przedstawione w interpretacji odbiegającej nieco od prawdy historycznej. Czytający odnosi chwilami wrażenie, że Napoleon w niektórych fragmentach przedstawił siebie takim, jakim chciałby być, jakim chciał pozostać w oczach potomnych, a nie jakim był w rzeczywistości.  

Drugie wydanie wspomnień, znacznie rozszerzone i wzbogacone, zawarte w 9 tomach, ukazało się w 1830 roku. Niniejsze tłumaczenie dokonane zostało na podstawie 10-tomowego niemieckojęzycznego wydania (Stuttgart, 1913) tego właśnie drugiego paryskiego wydania.