Etienne Marie de Nansouty (1768-1815)

Generał de Nansouty był jednym z najzdolniejszych i najbardziej kompetentnych dowódców "starej szkoły". Urodził się w rodzinie szlacheckiej. Uważany był przez wielu za drażliwego oraz przesadnie ostrożnego. Drażliwego z powodu uwagi, jaką przywiązywał do detali, w szczególności, gdy szyk jego podkomendnych wydawał się być nierówny. W czasie rewolucji przebywał poza granicami Francji popierając stopniowe rozprawienie się z monarchią, w związku z tym nie dziwi jego złość, kiedy po powrocie dowiedział się, iż reżim został obalony. Uważany był za ostrożnego, ponieważ zwykle okazywał się wolny a nawet niechętny działaniom przy wprowadzaniu swych żołnierzy do walki. Trzeba nadmienić, iż zdarzało się to najczęściej wtedy, gdy komendę nad nim sprawował Murat, którego to gen. Nansouty uważał za zbyt zapalczywego i nieustępliwego zwolennika szarż na wielką skalę.
W niektórych przypadkach pochopne nazywanie Nansouty'ego przesadnie ostrożnym było całkowicie nieuzasadnione, często rozkazywano mu wprowadzanie do walki jednostek zmęczonych morderczym, wielomilowym marszem, co było doskonałym przykładem zbyt dużych wymagań, które przed nim stawiano. Nansouty był jednym z tych dowódców, którzy wielką troską otaczali swoich ludzi, mówiono o nim, iż "traktuje swych ludzi niemalże jak swe dzieci".
Szlak bojowy jego oddziałów jest długi i pełen chwały. Był obecny pod Wertingen, Ulm, Austerlitz, Gołyminem, Eylau, Friedlandem, Eckmühl, Ratyzboną, Wagram, Borodino, Dreznem, Lipskiem, Hanau, Berry au Bac i Craonne.

Zdecydowanie nie był bonapartystą i podczas pierwszej restauracji nie miał problemów ze złożeniem ślubów wierności powracającej dynastii Burbonów. Został kawalerem orderu Świętego Ludwika oraz ADC hrabiego d'Artois.
Służąc cesarzowi był jednym z najbardziej poważanych oraz wysoko nagradzanych dowódców. W roku 1805 został pierwszym szambelanem cesarzowej Józefiny. Następnie udekorowano go Legią Honorową, a w roku 1808 tytułem hrabiego cesarstwa oraz pierwszego koniuszego cesarstwa. Jego roczne dochody wynosiły odpowiednio 5.882, 25.000 oraz 10.000 franków. Napoleon wysoko oceniał jego zdolności. W roku 1803 żona urodziła mu jedynego syna. Otrzymanie tak wielu tytułów oraz zaszczytów nie zapobiegło zwróceniu się Nansouty'ego ku Ludwikowi XVIII od pierwszych dni jego panowania tuż przed zesłaniem Napoleona na Elbę.
Pomimo iż uważano go za dobrego, pewnego oraz znakomicie wyszkolonego taktycznie dowódcę, jego gwiazda wypada blado na tle takich kawalerzystów jak Lasalle czy Montbrun.

Autor: Terry J. Senior
Tłumaczenie: kondeusz