Ośrodek Studiów Epoki Napoleońskiej

Biorąc pod uwagę rosnące zainteresowanie tematyką napoleońską, a także możliwości rozwoju współpracy regionalnej i międzynarodowej w oparciu o tradycję napoleońską, z dniem 1 lipca 2000 r. w Wyższej Szkole Humanistycznej w Pułtusku został utworzony Ośrodek Studiów Epoki Napoleońskiej.
Zakres działalności Ośrodka przekracza czysto naukowe zainteresowania i obejmuje, poza pracami badawczymi, upowszechnianie wiedzy o epoce napoleońskiej, promocję tradycji napoleońskiej, rozwój turystyki, upamiętnienie miejsc i wydarzeń związanych z pobytem Napoleona Bonaparte i jego armii na ziemiach polskich, organizację imprez i widowisk, organizację wystaw i ekspozycji, organizację konferencji i seminariów, wydawnictwa i inne przedsięwzięcia medialne.

***

  Z radością przyjąłem możliwość przedstawiania tu wiadomości o działalności Ośrodka Studiów Epoki Napoleońskiej Wyższej Szkoły Humanistycznej imienia Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Chcemy, aby informacje te były krótkie, treściwe i trafiające w zainteresowania odwiedzających tę stronę. Część tych informacji znajdzie się równolegle na naszej stronie www.napoleon.pl. Zapewniam jednak, iż tu, na tej stronie, będą zawsze najświeższe wiadomości. Każdy tekst na tej stronie będzie podpisany, aby podkreślić odpowiedzialność autora za przedstawione informacje i wyrażone poglądy. Nasz e-mail: osen(at)wsh.edu.pl
Zapraszam także na stronę www.wsh.edu.pl .

Dr Krzysztof Ostrowski
Dyrektor, Ośrodek Studiów Epoki Napoleońskiej
Wyższej Szkoły Humanistycznej imienia Aleksandra Gieysztora

Z wielkim zainteresowaniem uczestniczyłem w ciągu 10 dni w trzech imprezach napoleońskich: w Przasnyszu, Pasymiu i Olsztynie. Każde spotkanie miało swój szczególny charakter. W Przasnyszu sale miejscowego muzeum wypełniła niezwykła kolekcja grafik zbieranych przez pana W. Krzyżewskiego, a na zabytkowym budynku ratusza odsłonięta została tablica upamiętniającego pobyt Cesarza 30 stycznia 1807.
Podobna tablica odsłonięta została w Pasymiu 9 lutego, tym razem na zabytkowym budynku plebani, gdzie nocował Napoleon. W sąsiednim kościele ewangelickim proboszcz Witold Twardzik i dziekan dekanatu Pasym Archidiecezji Warmińskiej ks. kan. Józef Grażul wspólnie modlili się o pokój w rocznicę krwawej bitwy pod Pruską Iławką. W miejscowej szkole odbyło się podsumowanie konkursu, a w Domu Kultury wystawiono kopie obrazów i grafik francuskich ze zbiorów OSEN.
12 lutego w salach Kopernikowskich zamku olsztyńskiego odbyła się całodniowa sesja poświęcona działaniom Napoleona na Warmii i Mazurach. Zabytkowe wnętrze, nowoczesne formy prezentacji komputerowej i bardzo wnikliwe przedstawienie wielu mało znanych szczegółów kolejnych etapów działań Cesarza i Wielkiej Armii stworzyło niezwykły klimat, dobrze rokujący przygotowywanej publikacji.
Reasumując, to właśnie poprzez lokalne inicjatywy i entuzjazm udaje się uporządkować doświadczenia epoki w małych miejscowościach, miastach czy całym regionie. Epoka napoleońska zapuszcza w Polsce korzenie, coraz bogatsze i głębsze. Jako Ośrodek żywo zainteresowany wsparciem takiej tendencji byliśmy obecni na tych imprezach, honorując medalami, kalendarzami, a przede wszystkim słowami zachęty, wszystkie inicjatywy i przejawy szacunku dla wspólnego dziedzictwa. Chcielibyśmy wciągnąć w ten ruch - poprzez stronę Gery - także i internautów rozsianych po całej Polsce, ale przede wszystkim z miejscowości rozsianych na szlaku od Pułtuska do Tylży. Szczegóły niedługo...

Dr Krzysztof Ostrowski, OSEN
www.napoleon.pl

Szlak "Z Pułtuska do Tylży"

Kampania polska 1806-1807 roku zachowała się w wielu opisach historycznych, ale niewiele pozostało śladów materialnych, a na inicjatywy godnego upamiętnienia tej kampanii jakoś sił i chęci przez dwieście lat nie starczało. Zmieniały się granice, ustroje, ale jest dziś faktem, że na naszych polskich ziemiach znajduje się znakomita większość miejsc zapisanych w historii tej kampanii (choć główne pola bitewne: Eylau i Friedland znajdują się blisko naszej granicy, ale po stronie rosyjskiej, w obwodzie kaliningradzkim).
Inicjatywa Ośrodka Studiów Epoki Napoleońskiej odtworzenia wydarzeń od grudniowej bitwy pod Pułtuskiem do lipcowego pokoju w Tylży jest zachętą do odwiedzenia zapomnianych lub nieznanych miejsc, pogłębienia wiedzy tak o epoce napoleońskiej, jak i dzisiejszym stanie tych pięknych zakątków północno-wschodniej Polski. Szlak jest odtworzeniem przede wszystkim wędrówki samego Napoleona Bonaparte. Korpusy Wielkiej Armii przemieszczały się szerokim frontem z zachodu na wschód. Napoleon zaś po krótkim pobycie w Poznaniu i w Warszawie wznowił kampanię na prawym brzegu Wisły i posuwał się stale na północ, aby po pokoju w Tylży wrócić przez Królewiec i Drezno do Paryża.

Szlak z Pułtuska do Tylży to nie tylko wspomnienia sprzed 195 lat. To dziś sieć kontaktów i współpracy, która związała pułtuski Ośrodek Studiów Epoki Napoleońskiej z władzami lokalnymi, muzeami, a także ośrodkami turystycznymi na całym obszarze północnego Mazowsza, Warmii, Mazur i obwodu kaliningradzkiego. Wizja Wyższej Szkoły Humanistycznej imienia Aleksandra Gieysztora to historia żywa, pomagająca znaleźć się we współczesnej Europie.
Policzmy, co stało się na szlaku od Pułtuska do Tylży w ciągu dwóch lat działania naszego Ośrodka:

- stała wystawa (o tym niżej) i dwie tablice (Rynek i Zamek) w Pułtusku
- tablica na Zamku w Ostródzie
- tablica w Kamieńcu/Finkenstein
- salonik napoleoński we Fromborku
- polskie akcenty w Muzeum Regionalnym w Bagrationowsku/Eylau
- tablica w Prawdinsku/Friedland

  Jest wiele wspaniałych planów. Powiat bartoszycki (na którego terenie znajdują się historyczne wzgórza bitwy pod Eylau) wpisał - dzięki inicjatywie starosty Janusza Dąbrowskiego - tematykę napoleońską w długofalowy program rozwoju. Prężnie działa grupa napoleońska w Olsztynie, gdzie pan Adolf Teresiak od lat zaszczepia wiedzę o starciach wokół Olsztyna, Barkwedy, Gutkowa i Jonkowa. Pan Adam Obalewski, którego firma jest dziś właścicielem Kamieńca, konsekwentnie odtwarza atmosferę epoki wokół pięknych ruin pałacu, który do 1945 roku zachował autentyczne wnętrza z czasów dwóch wspaniałych miesięcy Napoleona i Marii Walewskiej (upamiętnionych na filmie z Gretą Garbo, nakręconym w 1937 roku wg scenariusza Wacława Gąsiorowskiego). Dziś, poza ruinami, pozostał pieczołowicie odnawiany park i wspaniałe okoliczne lasy... Pod Morągiem nasz Ośrodek i Fundacja Napoleona odrestaurują w tym roku zachowany w złym stanie pomnik rosyjskiego generała poległego w starciu z Bernadotte w styczniu 1807. Pan Manfred Wolf zastanawia się jak upamiętnić śmierć francuskiego generała Guyot w czerwcu 1807 naprzeciw pięknego dworu w Wojciechach nad Pasłęką. Pan Dariusz Lis ma plany szlaku Wielkiej Armii wokół Braniewa, pan Stanisław Skowronek ma zebrane bogate materiały o bitwie pod Lidzbarkiem. Urząd Miasta Ostróda, a szczególnie pan Artur Munje z Biura Promocji, szukają pomysłów na najlepsze zaznaczenie pobytu Napoleona w krzyżackim zamku - pobytu upamiętnionego medalem Mennicy Paryskiej i dwoma znanymi malowidłami.
Można już dziś potwierdzić, iż w ciągu roku kalendarzowego będzie się odbywać pięć widowisk historycznych:

- w grudniu - przyjazd Napoleona do Pułtuska,
- w lutym - rekonstrukcja bitwy pod Eylau/Bagrationowsk,
- w kwietniu - parada szwoleżerów w Kamieńcu w rocznicę podpisania przez Napoleona dekretu o utworzeniu pułku w ramach cesarskiej gwardii,
- w czerwcu - odtworzenie bitwy pod Friedland/Prawdinsk,
- w sierpniu - powrót szwoleżerów w Opinogórze i Ciechanowie.

  Ostróda rozważa tradycyjny bal w rocznicę urodzin Cesarza, a Gdańsk zamierza kontynuować widowisko oblężenia miasta....
Pieniądze, pieniądze... Trudno przewidzieć, jak i kiedy uda się zrealizować te wszystkie plany. Trzeba odnotować zainteresowanie i wręcz entuzjazm w realizacji tych planów ze strony nie tylko lokalnych władz i instytucji, ale także mieszkańców zainteresowanych miejscowości. Czy uda się przełożyć ten entuzjazm na konkretne działanie? Może internauci mieliby tu jakieś propozycje.
Na razie dobra wiadomość. Redakcja miesięcznika "Mówią Wieki" - zawsze wspierająca ciekawe inicjatywy historyczne - zdecydowała się opublikować w lipcowym numerze specjalną ośmiostronicową wkładkę o szlaku od Pułtuska do Tylży. Wkładka ta stanowić będzie rozszerzenie wiadomości podanych teraz w Internecie, ale internauci jeszcze przed czytelnikami dowiedzą się o naszych planach....

Dr Krzysztof Ostrowski
Dyrektor, Ośrodek Studiów Epoki Napoleońskiej
Wyższej Szkoły Humanistycznej imienia Aleksandra Gieysztora