Nasza księgarnia

Bitwa pod Rivoli

Posted in Mapy i plany bitew

Rivoli to osada w północnych Włoszech nad rzeką Adyga, w okolicach Werony, gdzie 14 stycznia 1797 roku Bonaparte odniósł świetne zwycięstwo nad armią austriacką gen. Alvinzy'ego.
Armia austriacka wyruszyła z południowego Tyrolu, by odblokować obleganą przez Francuzów Mantuę. Alvinzy miał 28 tysięcy żołnierzy, maszerujących pięcioma kolumnami wzdłuż doliny Adygi. Dwie dalsze kolumny (Bayalicia i Provery) posłane zostały na Weronę i Legnano, aby zmylić Bonapartego co do rzeczywistego celu tej ofensywy.
Bonaparte dysponował 35 tysiącami żołnierzy, nie licząc 10 tysięcy., które oblegały Mantuę. Jego dywizje były jednak rozrzucone na znacznej przestrzeni na wypadek austriackiego ataku z kilku kierunków. Massena i Augereau wzywali go na pomoc ku Weronie i Legnano, atakowanym już przez nieprzyjaciela. 13 stycznia Bonaparte nabrał jednak przekonania, że główne natarcie nastąpi z płn. Tam właśnie znajdował się Joubert z 10 tysiącami żołnierzy Wieczorem 13 stycznia nadeszła wiadomość, że Joubert utracił osadę La Corona pod naciskiem górującego liczebnie przeciwnika. Bonaparte zaczął pospiesznie ściągać rozrzucone dywizje, wzywając do siebie Massenę spod Werony i Reya znad Jeziora Garda. Tuż po północy przybył na płaskowyż Rivoli, by powstrzymać Jouberta, gotowego opuścić tak znakomitą pozycję. Alvinzy postanowił uderzyć frontalnie poprzez rzekę Tasso na wzgórza Trombalore, prowadzące ku Rivoli. Uczynili to gen. Liptay, Koblos i Ocksay, podczas gdy 7 tysięcy żołnierzy Quasdanovieia i Vukassovicia starało się obejść prawe skrzydło Francuzów. 4 tysiące żołnierzy gen. Lusignana próbowało natomiast oskrzydlić ich z lewej strony.


Joubert otrzymał rozkaz posłania dwu brygad piechoty na wzgórza Trombalore, a trzecią brygadą miał utrzymać wieś San Marco. 14 stycznia o godz. 6 pojawiła się dywizja Masseny. Jedna jej brygada otrzymała zadanie zabezpieczenia lewego skrzydła francuskiego ugrupowania w pobliżu Monte Moscat, reszta natomiast pozostała w odwodzie. O świcie zaczęła się walka o wzgórza Trombalore, gdzie Joubert, wspierany przez baterię 18 dział, zdołał odeprzeć austriackie ataki. Tymczasem jednak najdalej na zachód wysunięta francuska brygada została oskrzydlona przez gen. Liptaya i ogarnięta paniką opuściła swe stanowiska. Massena z 2 tysiącami żołnierzy przybył z Rivoli, by wypełnić powstałą lukę i opanować sytuację.
Kryzys nastąpił o godz. 10, gdy Austriacy podjęli równoczesne ataki na obu skrzydłach. Massena otrzymał rozkaz odparcia Lusignana i zabezpieczenia w ten sposób drogi odwrotu. Widząc, że Quasdanović zyskuje teren, atakując ze wschodu, Bonaparte ściągnął część wojska z centrum swego ugrupowania na wzgórzach Trombalore i przeszedł do kontmatarcia. Dopomógł mu szczęśliwy przypadek, gdyż pocisk wystrzelony z francuskiego działa trafił w austriacki jaszczyk amunicyjny i wywołał seryjną eksplozję. Leclerc i Lasalle poprowadzili 500 kawalerzystów do desperackiego ataku i wyrzucili przeciwnika poza ważną pozycję, jaką był wąwóz Osteria. Natychmiast po tym sukcesie Bonaparte zawrócił żołnierzy Jouberta na wzgórza Trombalore, by odeprzeć natarcie Alvinzy'ego. Tymczasem nadeszła dywizja Reya. która wspólnie z dywizją Masseny wzięła w dwa ognie oddziały Lusignana i zmusiła 3 tysiące Austriaków do kapitulacji. O godz. 17 walka dobiegła końca.
Bonaparte z dywizją Masseny pospieszył jeszcze do Anghiari, gdzie Provera z 5 tysiącami żołnierzy próbował przeprawić się przez Adygę i dotrzeć do Mantui. 15 stycznia Rey i Joubert wznowili ataki na wojska Alvinzy'ego, odbijając osadę La Corona. Austriacy zaczęli odwrót na płn. W dwudniowych zmaganiach Alvinzy stracił 14 tysięcy ludzi (zabitych, rannych i wziętych do niewoli), a więc połowę swoich sił. Straty francuskie nie przekraczały 5 tysięcy. 15 stycznia Bonaparte rozbił Proverę pod La Favoritą i zmusił go do kapitulacji. Oblężony w Mantui Wurmser, nie widząc możliwości ratunku, sam kapitulował 2 lutego. Francuzi opanowali ostatecznie dolinę Padu. Droga na Wiedeń stanęła otworem.