Pułk 1-szy Strzelców Konnych I Legii Księstwa Warszawskiego

W 180 rocznicę Bitwy Narodów pod Lipskiem w roku 1993, członkowie Towarzystwa Ślężańskiego w Sobótce k/Wrocławia ujrzeli biwak historyczny z tej okazji zorganizowany. Zafascynowani jego atmosferą i skonsternowani faktem, że nie było na nim Polaków postanowili lukę tę wypełnić.
Przy Towarzystwie Ślężańskim powstał Oddział Historyczno-Wojskowy "1 Pułk Strzelców Konnych księcia Józefa Poniatowskiego". Utworzony oddział wyposażył się w umundurowanie 1 Pułku Strzelców Konnych Księstwa Warszawskiego, broń i przynależne oporządzenie. Od tej pory stawał na polach bitew, na których walczyli Polacy w epoce
Napoleońskiej "za wolność naszą i waszą". Nie brakowało nas na biwakach historycznych "bitwy nad Kaczawą" w Warmątowicach, "Bitwy Narodów" pod Lipskiem, w Gdańsku, Krakowie, Ciechanowie, pod Jeną, Denewitz, Gross Gerschen, Markersdor.

  Na biwaki historyczne organizowane w Polsce zapraszamy zaprzyjaźnione Oddziały z Czech, Niemiec i Łotwy. Szczególne kontakty nawiązaliśmy z oddziałem Lützower Freikorps 1813. Korpus ów wyruszył w 1813 roku właśnie spod Sobótki, stąd charakter naszej współpracy.
Zaowocowała ona dotąd następującymi dokonaniami:
- organizacją pięciu zjazdów historycznych oddziałów wojskowych w Sobótce;
- odremontowaniem pomnika Powstania Pruskiego 1813 roku na Wzgórzach Oleszeńskich;
- odtworzeniem i odsłonięciem tablicy upamiętniającej pobyt w Sobótce Teodora Körnera, poety i żołnierza Lützower Freikorps 1813 roku;
- inicjatywą owocującą nadaniem przez władze Lipska nazwy placu, na którym stoi pomnik księcia Józefa Poniatowskiego - "Poniatowski Platz";
- odsłonięciem na elewacji Muzeum Historycznego Torchaus Döllitz pod Lipskiem dwujęzycznej tablicy upamiętniającej walkę 8 tysięcy żołnierzy polskich pod wodzą księcia Józefa Poniatowskiego w "Bitwie Narodów".

"Loncik, mości panowie, cymes akuratny, da ci nam za półpacież łomocik armatny."

Od maja 1997 roku "1-szy Pułk Strzelców Konnych" jest członkiem Europejskiej Unii Historycznych Oddziałów Wojskowych z siedzibą w Wiedniu. Obecnie reprezentuje ją na terenie Polski. Nasz oddział nawiązuje współpracę z każdym nowopowstałym oddziałem historycznym w Polsce i służy swoim doświadczeniem, wiedzą merytoryczną i kontaktami.
Na wyposażeniu Pułku pozostają:
- repliki szabel lekkiej kawalerii francuskiej;
- repliki pistoletów kawaleryjskich i karabinów (zamki kapiszonowe);
- lekkie 4-funtowe działo regimentowe z osprzętem;
- mundury wielkie oficerów i szaserów oraz mundury gidów i markietanek;
- mundur wielki generała dywizji Księstwa Warszawskiego (księcia Józefa Poniatowskiego) z dystynkcjami marszałka Francji;
- namioty żołnierskie, namiot oficerski i namiot kuchni polowej oraz wyposażenie kwatermistrzowskie obozu;
- dokumenty pułkowe i osobiste dokumenty żołnierzy wykonane według wzorów z epoki.
Zbieramy i gromadzimy opracowania i materiały źródłowe dotyczące umundurowania, uzbrojenia, wyposażenia, musztry, taktyki, obyczajowości i dziejów wojskowych epoki napoleońskiej. Konsultantem naszego oddziału jest bronioznawca, członek Towarzystwa Miłośników Dawnej Broni i Barwy.
Dla popularyzacji idei oddziałów historyczno-wojskowych uczestniczymy także w biwakach historycznych wykraczających po za epokę napoleońską:
- bitwy pod Ostrołęką 1831 roku;
- bitwy pod Kolinem 1757 roku w Czechach;
- imprezy historycznej "Interwencja antyrozbójnicza w Policach nad Metują" w Czechach;
Jeden naszych biwaków tak został opisany przez mojego szasera:

Posłuchajcie wiara mojej opowieści, łej!
A w kufel nalejcie co się w niego zmieści, łej!
Łońskiego roku w legnickiem powiecie,
Była bitwa w lecie ...

Sławna w około gmina Krotoszyce,
Jeszcze sławniejsze w niej Warmątowice.
Nazwę przydługą noszą sobie troszkie ...
Sienkiewiczowskie.

Na skraju wioski pałac stoi wielki.
Do niego z Reichu zjeżdża naród wszelki,
Bo tu Macdonald z Blucherem się czubił,
Aż drogę zgubił.

Co roku teraz, jakoś tak w auguście,
Gwarno tu, huczne, ruch jak na odpuście,
Bo wójt z piechotą i harmatą krasną,
Rżnie bitwę straszną ...

Przyjechał Blucher z gronem Adiutantów
I jeden major w sznurkach akselbantów.
Sztebler był przedni, nos cwikierem zdobił,
Plan bitwy zrobił ...

W cieniu drzew kilku stały pruskie roty,
Oficerów mendel, wszyscy od piechoty.
Armata z boku była postawiona ...
Bo pożyczona.

Pan major się nadął i angrif szykuje,
Szablą dobytą richtung pokazuje.
Ruszyły szparko jegry z miną dumną,
Kieby za trumną.

Z drugiej strony pola podpułkownik gruby,
Rad dodać wawrzyn nowy do swej chluby,
Macdonaldową zbieraniną sprawia
I w szyk ustawia.
Niemieckie Francuzy, Prusom w opozycji
Raz dały ognia ... z braku amunicji,
Jeden woltyżer, co jest z Rygi rodem,
Sam ruszył przodem.

Jak go pan major przez cwikier zobaczył,
Rozkaz odwrotu swoim wydać raczył
I podekscytowany jak jasna cholera ...
Zwiał do Bluchera!

W sztabie pan major robił mądre miny,
Bitwa trwać miała z półtora godziny,
A w polu przed jednym piechurem odskoczył,
Aże się zmoczył.

Zaraz ogłosił, że już koniec bitwy,
Bał się utonąć więc się chwycił brzytwy.
Scenariusz mówił , iż odniósł zwycięstwo,
Za takie męstwo...

Na to szasery ździebko się wnerwili.
Przed swym obozem własny bój zrobili.
Z jednym kapralem było nieco krucho,
Wziął szablą w ucho.

Obiad wiarusom dały markietanki,
Raźno dzwoniły przy bigosie szklanki,
Wieczorem bal był, halb piwa pół kopy
I zległy chłopy.

Tak się bój wielki pod pałacem toczył,
A jam w tym kuflu puste dno zobaczył,
Pieśń wam wyśpiewałem o bitewnej dobie,
Już idę sobie...

Opracowali: Dowódca pułku Krzysztof Franaszczuk
Oficer szaserów Andrzej Kociński