Legia nadwiślańska
STOWARZYSZENIE HISTORYCZNO-MUNDUROWE
1. PUŁK PIECHOTY LEGII NADWIŚLAŃSKIEJ & PUŁK LANSJERÓW
1. REGIMENT INFANTERIE de la VISTULE & REGIMENT LANCIER de la VISTULE
Stowarzyszenie istnieje od ponad dwóch lat. Kultywuje tradycje najstarszej i elitarnej formacji wojsk polskich epoki napoleońskiej - Legii Nadwiślańskiej, wywodzącej się z Legii Włoskiej gen. Jana H. Dąbrowskiego, walczącej latach 1797-1806 w Italii, a następnie w kampanii hiszpańskiej 1808-1812, rosyjskiej 1812 r., saskiej 1813 r. i francuskiej 1814 r.
Głównym nurtem działania członków Stowarzyszenia, jest udział w rekonstrukcjach i inscenizacjach batalii organizowanych w kraju i za granicą, a także uczestnictwo w uroczystościach poświęconych wysiłkowi zbrojnemu polskich żołnierzy. W ten skromny sposób "Legioniści" promują narodową historię i tradycje, przypominają Europie o istnieniu Księstwa Warszawskiego, o jego niepośledniej roli na ówczesnej arenie międzynarodowej.
W Polsce, Stowarzyszenie kilkakrotnie organizowało lub współorganizowało rekonstrukcje batalii z udziałem setek uczestników z kraju i zza granicy; posiada doświadczenie w prowadzeniu uroczystości rocznicowych i obchodów. Utrzymuje bieżące kontakty z podobnymi środowiskami, m.in. we Włoszech, Niemczech i Anglii oraz na Litwie, Białorusi i w Rosji, z którymi stale współpracuje.
"1.PPLN i PLN" jest Stowarzyszeniem Zwykłym skupiającym kilkudziesięciu członków posiadających historyczne umundurowanie i broń; składa się z piechoty i kawalerii: plutonu grenadierów i plutonu lansjerów. W jej szeregach znajdują się ludzie w różnym wieku i różnych profesji, m.in. pracownicy instytucji kulturalnych, firm prywatnych i studenci szkół wyższych.
Członkowie Stowarzyszenia doskonalą swoje umiejętności na zamkniętym terenie Cytadeli Warszawskiej, w której poznają dawną musztrę, uczą się władania bronią oraz historii Polski; ukoronowaniem wysiłków jest udział w zagranicznej batalii, z reguły całkowicie lub w znacznym stopniu sponsorowanej przez organizatorów.
Do Stowarzyszenia może należeć każdy zainteresowany, ale w praktyce, nie wszyscy się w nim utrzymują; Stowarzyszenie stawia na ludzi, którzy potrafią godnie reprezentować kraj, nie zaś na dużą liczbę członków z cechami przeciętnego obywatela.
Dotychczasowy udział Stowarzyszenia w rekonstrukcjach batalii, inscenizacjach historycznych oraz uroczystościach rocznicowych:
* Włochy: 9-11.06.2000 r. - batalia pod Marengo (1800)
* Polska: 14-15.08.2000 r. szturm umocnień Gdańska (1807)
* Polska: 26.05.2001 r. - bitwa o Ostrołękę, walki o uliczne (1831)
* Włochy: 1.06. 2001 r. - otwarcie wystawy w Veronie, poświeconej Stowarzyszeniu
* Włochy: 4-5.06.2001 r. - szturm twierdzy Peschiery (1799)
* Hiszpania: 14-15.07.2001 r. - bitwa pod Albuhera (1811)
* Polska: 9.09.2001 - obrona Warszawy (1831)
* Polska: 30.09.2001 r. - odsłonięcie pomnika J. Słowackiego w Warszawie, udział w widowisku historycznym reż. Olgierda Łukaszewicza
* Polska: 30.11.2001 r. udział w widowisku historyczno-muzycznym w reż. Olgierda Łukaszewicza (Powstanie Listopadowe 1830)
* Polska: powrót szwoleżerów do Opinogóry, inscenizacja walk w Ciechanowie
* Polska: 29.12.2001 r. - wkroczenie wojsk napoleońskich do Pułtuska (1806)
* Polska: 25.05.2002 r. - bitwa pod Ostrołęką (1831)
* Litwa: 9-10.06.2002 r. - forsowanie Niemna, batalia o Kowno (1812)
* Polska: 16.06.2002 r. - inscenizacja elekcji królewskiej w Warszawie
* Polska: 29.06.2002 r. - obrona umocnień Gdańska (1813)
* Hiszpania: 25-30.07.2002 r. - batalia pod La Coruna (1809)
* Polska: 16-19.08.2002 r. - inscenizacja walk w Ciechanowie
* Hiszpania: 20-22.09.2002 r. - bitwa o Cacabelos, walki uliczne (1809)
* Białoruś: 16-17.11.2002 r. - batalia nad Berezyną forsowanie rzeki (1812)
* Polska: 28.12.2002 r. - wjazd Napoleona do Pułtuska, inscenizacja walk w mieście (1806).
Planowany udział Stowarzyszenia
w zagranicznych rekonstrukcjach batalii w 2003 r.:
* Niemcy: 1 - 5.05.br. - Grossgerschen, rekonstrukcja batalii 1813 r.
* Litwa: 30-31.05. br. - rekonstrukcja batalii w Kownie (1812), oraz 1.06. br. - Wilno - zlot europejskich grup historyczno-mundurowych, przemarsz oddziałów przez miasto i Ostrą Bramę, uroczystości z okazji odsłonięcia pomnika oraz poświęcenia cmentarza ok. 5 tys. żołnierzy armii napoleońskiej (przypadkowo odkrytych w 2002 r. pod Wilnem), poległych w walkach o miasto w grudniu 1812 r.
* Hiszpania: połowa lipca br. - bitwa pod Medina del Rio Seco.
* Niemcy: 17-19.10. br. - Lipsk - Bitwa Narodów (równa rocznica 1813-2003).
Powtarzając, piechota Legii Nadwiślańskiej walczyła w Hiszpanii w latach 1808-1812, kawaleria 1812-1813 r.; na całym półwyspie Iberyjskim wzięła udział w ok. 500 akcjach bojowych - bataliach, bitwach, szturmach, potyczkach i działaniach antypartyzanckich. Stąd, liczba miejsc, w których istnieje możliwość zasygnalizowania, z jednej strony - wysiłku zbrojnego Polaków, z drugiej - walki zbrojnej Hiszpanów, jest ogromna. Stowarzyszenie jest zainteresowane nie tylko udziałem w rekonstrukcjach lub inscenizacjach walk na tamtejszym terenie, ale również organizowaniem ich lub współorganizowaniem.
Udział w walkach pułków Legii Nadwiślańskiej na Półwyspie Iberyjskim
(najważniejsze, bez wyszczególnienia działań antypartyzanckich i operacji specjalnego przeznaczenia)
1. PUŁK PIECHOTY LEGII NADWIŚLAŃSKIEJ
13.06.1808 - Mallen, 14.06.1808 - Alagon, 16.06.-14.08.1808 - oblężenie Saragossy, 23.11.1808 - Tudela, 20.12.1808-21.02.1809 - drugie oblężenie Saragossy, 20-23.05.1809 - Alcaniz, 15.06.1809 - Maria, 18.06.1809 - Belchite, 15.01.1810 - Villet-Checa, 10.03.1810 - Alventosa, 10.05.1811 - Gvatalopa, 20.05.1811 - Farlet, czerwiec 1811 - oblężenie Tarragoty, październik 1811 - oblężenie Murviedo i Saguntu, 26.12.1811 - 9.01.1812 - oblężenie Walencji.
2. PUŁK PIECHOTY LEGII NADWIŚLAŃSKIEJ
21.06.-14.08.1808 - oblężenie Saragossy, 23.11.1808 - Tudela, 20.12.1808-21.12.1809 - drugie oblężenie Saragossy, 07.04.1809 - Monzon, 20.05.1809 - Fons, 21.05.1809 - Cinca, 07.06.1809 - Pertiguera, 15.06.1809 - Maria, 18.06.1809 - Belchite, lipiec 1809 - walki w okolicach Calatayud-Doroca-Calamocha, 21.07.1809 - Aquila, 10.08.1809 - El Frasna, 15.08.1809 - Calatayud, 4.09.1809 - Retascon, 12.10.1809 - Daroca, 14.10.1809 - Ojos-Negros, 25.11.1809 - Tremadal, Orihuela, 02.12.1809 - Estella, 12.12.1809 - Illucea, 15.12.1809 - Clares, 28.01.1810 - Villarquemando, 08.02.1810 - Torre la Carcel, 10.02.1810 - Teruel, 12 i 14.02.1810 - Villastar, 16.02.1810 - Villel, 03.03.1810 - Alrentoza, 01.05.1810 - Lancosa, 26.09.1810 - Orpisa, 12.11.1810 - Fuente Santa, 4.07.1810 - 2.01.1811 - oblężenie Tortosy, 11.01.1811 - Azuara, 1811 - lokalne walki w prowincjach Aragonii, Katalonii i Walencji, 26.12.1811 - 9.01.1812 - oblężenie Walencji.
3. PUŁK PIECHOTY LEGII NADWIŚLAŃSKIEJ
30.06.-14.08.1808 - oblężenie Saragossy, 28.07.1808 - Osera, 25.10.1808 - Levin, 20.12.1808-21.02.1809 - drugie oblężenie Saragossy, 22 - 23.05.1809 - Alcaniz, 02.12.1809 - Estella, grudzień 1809 - lokalne walki na pograniczu Kastylii, Nawarry i Aragonii, 20.01.1810 - Alminia, maj 1810 - szturm Pampluny, 5.05.1810 - Taracon, 15.05.1810 - Aiguillon, 3.06.1810 - Epila, sierpień 1810 - Lerida, listopad 1810 - Tortosa, 05.05.1811 - Terragona, 26.12.1811 - 9.01.1812 - oblężenie Walencji.
4. PUŁK PIECHOTY LEGII NADWIŚLAŃSKIEJ
od kwietnia 1810 r. - działania wypadowe z garnizonu w Bilbao dla zabezpieczenia zatoki Biskajskiej, 15.06.1810 - marsz pościgowy do królestwa Leonu, 29.07.1810 - Puebla de Senabria, 02.08.1810 -Benavente, 23.10.1810 - Santa Marta, 25.05.1811 - Salinas, 11.06.1811 - Puebla de Senabria, 27.09.1811 - Alfayates, Aldea-del-Ponte-Estella, 24.10.1811 - Tabara, listopad 1811 - działania wypadowe z bazy w Zamora, 29.11.1812 - Tudela, 12.04.1812 - Ontario, 17.04.1812 - Panarada de Duero.
PUŁK LANSJERÓW NADWIŚLAŃSKICH
08.06.1808 - Tudela, 13.06.1808 - Mallen, 14.06.1808 - Alagon, 16.06.-14.08.1808 - oblężenie Saragossy, 28.07.1808 - Osera i Arrabal, 20.08.1808 - Tudela, 25-27.08.1808 - Levin-Lodosa, 24.09.1808 - Calatayud, 23.11.1808 - Tudela, 15.12.1808 - Puente de Almaraz, 29.12.1808 - Trujillo, 18.02.1809 - Mora, 23/24.03.1809 - Jevenes, 27.03.1809 - Ciudad-Real, 28.03.1809 - Santa-Cruz, kwiecień, maj i początek czerwca 1809 r. - operacje wypadowe z bazy w Val-de-Penas, 22.05.1809 - Alenbillas, 15.06.1809 - Maria, 18.06.1809 - Belchite, 28.07.1809 - Talavera-de-la-Reyna, sierpień 1809 r. - walki w górach Uzed, 11.08.1809 - Almonacid, 18.11.1809 - Oceana, od grudnia 1809 r. - czteromiesięczne walki kompanii kpt. Fijałkowskiego i uzupełniających oddziałów marszowych z Francji w górach Navarry, 15-20.01.1810 - Villamanrique, Sanestervan del Puerto, Arquillas, 28.01.1810 - Villarquemado, 05.02.1810 - Malaga, 16.02.1810 - Villastar /Villelu/ n. Guadalaviar, 10.04.1810-15.05.1811 - operacje wypadowe z garnizonu w Baza, 04.07.1810 - Orgas, 06.07.1810 - Tortoza, 11.07.1810 - Mora n. Ebro, 30.08.1810 - Lorca, Lebrilla, Cartagena, (?).09.1810 - Montalvan, Teruel, Daroca, 30.10.1810 - Teruel, 31.10.1810 - Alventoza, 04.11.1810 - Baza - Cullar (Rio-Almanzor), 12.11.1810 - Fuente Santa, 19.12.1810 - Ojoz-Negros, 31.01.1811 - Checa, 03.-05. 05.1811 - Ciudad Rodrigo, Almeida, Fuentas de Onoro, 16.05.1811 - Albuhera, 21.05.1811 - Alcover, 22.06.1811 - Elvas, 10.08.1811 - Baza, 24-25.10.1811 - Puzol, Murriedro, Sagunt, 26.12 1811 - 09.01.1812 - Szturm Walencji, styczeń - czerwiec 1812 - w dywizjach kawalerii rezerwy, działania z Utrera, Osuna, Sevilli, marsz na odsiecz Badajoz, marsz do Estramadury, 01.07.1812 - Badajoz (ujście rzeki Guadiany), 12.09.1812 - Ciudad Rodrigo, 15.09.1812 - Burgos, 14-16. 11.1812 - Salamanka - Ciudad Rodrigo, grudzień 1812 - styczeń 1813 - akcje wypadowe z baz w Arganda k. Madrytu
Opracował: Andrzej Ziółkowski
1. PUŁK PIECHOTY LEGII NADWIŚLAŃSKIEJ & PUŁK LANSJERÓW
Kontakty:
Komendant: Andrzej Ziółkowski, tel. 0-503-789-390, służbowy (+ 22) 629-52-71
(Muzeum Wojska Polskiego, 00-950 Warszawa, Al. Jerozolimskie 3 fax 629-52-73,
e-mail: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)
Komendant kawalerii: Wiesław Maria Grochowski, tel. (+ 22) 624-91-37