Nasza księgarnia

Kronika Legionów Polskich

Posted in Chronologia

1796

30.września - gen.Dąbrowski przybywa do Paryża
09-10.października - gen. Dąbrowski przedkłada członkom Dyrektoriatu (Carnot, Reubell) memoriał o utworzeniu Legionów
11.listopada - gen.Dąbrowski w towarzystwie E. Tremo i gen.Wojczyńskiego opuszcza Paryż
04.grudnia - pierwsze spotkanie gen.Dąbrowskiego z gen.Bonaparte w Mediolanie
05.grudnia - gen.Lahoz otrzymuje rozkaz utworzenia batalionu polskiego przy Legionie Lombardzkim

1797

05.stycznia - odezwa gen. Dąbrowskiego, skierowana do jeńców i dezerterów pochodzenia polskiego przebywających w obozach jenieckich Francji i Włoch, nawołująca do wstępowania do Legionów (Mediolan)
09.stycznia - podpisanie w Mediolanie Konwencji pomiędzy Republiką Lombardii i patriotami polskim o powołaniu: "Legionów Polskich Posiłkujących Republikę Lombardii"
20.stycznia - odezwa gen. Dąbrowskiego, wzywająca ochotników z kraju i ze służb obcych do wstępowania do Legionów
25.stycznia - początek organizacji zakładu Legii w Mediolanie
03.lutego - Administracja Generalna Lombardii wydaje odezwę: "Do wszystkich Polaków opuszczających lub zamierzających opuścić ojczyznę z przywiązania do wolności"
08.-13.marca - Legion Polski przechodzi z zakładu w Mediolanie do garnizonu Mantua
29.marca-20.kwietnia - udział legionistów w tłumieniu konfliktu z Rzeczypospolitą Wenecji
20.kwietnia - w szturmie Werony ginie pierwszy oficer Legionów, mjr K. Liberadzki
7.maja - gen.Bonaparte przeprowadza reorganizację polskich sił zbrojnych powołując dwie legie piechoty (3 bataliony po 10 kompanii)
20.-30.maja - mjr W.Aksamitowski tworzy batalion artylerii (3 kompanie) przydzielony decyzją gen .Bonaparte do pułku artylerii armii Republiki Cysalpińskiej
30.maja - gen.Bonaparte zatwierdza przedłożoną przez gen. Dąbrowskiego listę oficerów Legionów
31.maja - rząd Republiki Lombardii zatwierdza listę oficerów Legionów
08.czerwca - gen. Zajączek otrzymuje zadanie zorganizowania batalionu polskiego w Brescii
12.czerwca - gen.Dąbrowski ogłasza w Bolonii "Porządek służby wewnętrznej"
18.czerwca - utworzenie w Bolonii szkoły dla podoficerów Legionów
20.czerwca - batalion artylerii bierze udział w przeglądzie wojsk dokonanym w Mediolanie przez gen. Bonaparte
02.lipca - gen.Dąbrowski ogłasza w Bolonii "Przepisy odnośnie oddawania honorów wojskowych" oraz "Przepis, jak warty honorowe mają być dawane"
05.lipca - gen.Dąbrowski na czele I. i II. batalionu tłumi antyrepublikańskie rozruchy w Reggio
15.lipca - oficjalne wprowadzenie podziału na dwie Legie Polskie
19.lipca - utworzenie "Komisji dla egzaminowania i prezentowania oficerów przybyłych do Legionów". Przewodniczący: gen. Wielhorski (próba nieudana)
20.lipca - pierwsze wykonanie "Pieśni Legionów Polskich we Włoszech" ( Reggio)
04.sierpnia - gen. Bonaparte poleca uzupełnić kadrę oficerską Legionów oficerami francuskimi
24.sierpnia - zbiorowa dymisji "Komisji dla egzaminowania i prezentowania oficerów przybyłych do Legionów"
03.-05.września - manewry Legionów pod Bolonią; afera "bolońskich winnic"
26.września - przyłączenie Legionów do 6.dywizji piechoty gen. Baraguey d'Hillers
19.października - gen. Sokolnicki składa Dyrektoriatowi projekt utworzenia Legionów Polskich nad Renem
22.października - spotkanie gen. Bonaparte z żołnierzami 1.Legii w Padwie
05.listopada - uroczysta parada 1.Legii przed gen. Dąbrowskim w Ferrarze. Przedstawiciele oficerów 1. i 2. Legii składają na ręce generała list potwierdzający pełne poparcie dla jego działalności
17.listopada - podpisanie Konwencji pomiędzy Republiką Cyzalpińską i dowództwem Legionów; powołanie "Legionów Polskich posiłkujących Republikę Cysalpińską"
18.listopada - gen. Dąbrowski mianowany dowódcą Korpusu Emilii (Romanii), Legiony Polskie w składzie Korpusu; rozpoczęcie działań wojennych przeciwko Państwu Kościelnemu
24.listopada - projekt Konwencji pomiędzy Republiką Genueńską i gen. Dąbrowskim dotyczący utworzenia "Batalionu Polskiego Republiki Genueńskiej" (konwencja nie doszła do realizacji)
06.grudnia - kapitulacja twierdzy San Leo obleganej przez Legiony Polskie

1798

11.marca - manewry Legionów w okolicach Rimini
03.maja - 1.Legia wkracza do Rzymu; utworzenie w Rzymie Instytutu Militarnego pod dyrekcją J.Chamanda
08.maja - powołanie stałego, legionowego sądu wojennego pod prezydencją W. Aksamitowskiego, zakwestionowane przez dowódcę Armii Rzymu, gen. Gouvion St.Cyr. Działalność sądu zawieszono do kwietnia-lipca (prezydent - gen. Rymkiewicz)
21.maja - próba odebrania gen.Dąbrowskiemu dowództwa Legionów na rzecz gen.Grabowskiego - spotkanie w Villa Borghese w Rzymie
15.czerwca - powołanie pod przewodnictwem gen.Rymkiewicza "Zbioru korespondencji dla utrzymywania kontaktów z konspiracją krajową . W skład weszli ponadto: C. Godebski, A. Zakrzewski, E. Litwiński
30.czerwca - ogłoszenie Code Penal czyli "Artykuły wojskowe francuskie, z przyłączeniem niektórych artykułów polskich dla Legionów Polskichi" wg projektu gen. Kniaziewicza, oraz "Ustawy kar pomniejszych".
11.lipca - wejście w życie "Układu o elekcji" wg projektu gen. Kniaziewicza, regulującego wybory na stanowiska oficerskie i podoficerskie Legionów
27.lipca - potyczka III.batalionu 1.Legii pod komendą szefa bat. Zeydlitza z powstańcami pod Ferentino.
29.lipca - szturm Ferentino grupy operacyjnej pod dowództwem szefa bryg. Girardona z udziałem II. półbatalionu (mjr Chłopicki) i III.batalionu (szef bat. Zeydlitz) 1.Legii
02.sierpnia - potyczka pod Frosinone grupy operacyjnej pod dowództwem szefa bryg. Girardona z udziałem 1.Legii: I. półbatalion (mjr Nadolski), II. półbatalion (mjr Chłopicki), III. batalion (szef bat. Zeydlitz)
09.sierpnia - stłumienie przez grupę operacyjną (w składzie: I. półbatalion 1.Legii pod komendą szefa bat. Strzałkowskiego) pod dowództwem adiutanta gen. M. Mathieu powstania w Terracina
08.września - założenie legionowej Szkoły Wojskowej w Mantui pod kierunkiem gen. Wielhorskiego
11.września - dowódca Armii Italii gen. Brune zatwierdza organizację Korpusu Polskiego
15.września - rozwiązanie "Zbioru korespondencji"
25.września - powołanie komisji do zakończenia reorganizacji Legionów
01.października - wprowadzenie nowego regulaminu mundurowego
10.października - wprowadzenie ułożonego przez Fr. Kosseckiego "Katechizmu dla żołnierzy"
11.października - batalion artylerii Legionów wyrusza z Rzymu do Mantui
27.listopada - 1. Legia opuszcza Rzym
01.grudnia - wojna z Królestwem Neapolu: potyczka 1.Legii pod dowództwem gen. Kniaziewicza pod Magliano
04.grudnia - bitwa pod Civita Castellana z udziałem II. batalionu 1.Legii (szef bat. Białowiejski); bitwa 1.Legii gen. Kniaziewicza pod Santa Maria di Falari
06.grudnia - potyczka pod Otrivoli z udziałem I. batalionu 1.Legii (szef bat. Białowiejski) oraz III. batalionu (szef bat.Zeydlitz)
09.grudnia - 1.Legia gen. Kniaziewicza bierze udział w zdobyciu Calvi
25.-30.grudnia - 1.Legia oblega i zdobywa twierdzę Gaeta

1799

04.stycznia - rozpoczęcie reorganizacji batalionu artylerii Korpusu Polskiego w składzie 4. kompanii
09.stycznia - wymordowanie przez powstańców włoskich polskich ułanów pod dowództwem E. Tremo w Traetta
04.lutego - gen. Kniaziewicz udaje się ze zdobytymi sztandarami do Paryża
12.lutego - reorganizacja kawalerii Legionów
19.lutego - dowódca Armii Rzymu, gen. Championnet zatwierdza rozszerzenie kawalerii Legionów do 4 szwadronów (wniosek odrzucony przez rząd Rep. Cyzalpiny)
06.marca - uroczyste przyjęcie gen. Kniaziewicza przez Dyrektoriat
16.marca - gen. Kniaziewicz przedkłada ministrowi wojny Republiki Francuskiej 11-punktowy projekt dotyczący formowania "Legionów Pomocniczych Rzeczypospolitej Helweckiej"
26.marca - bitwa pod Weroną/Legnano z udziałem 2. Legii
marzec - potyczki 1.Legii z powstańcami departamentu Garigliano
05.kwietnia - bitwa pod Magnano z udziałem 2.Legii
20.kwietnia - powołanie dla kawalerii polskiej Rady Gospodarczej
25.kwietnia - zakład Korpusu Polskiego mjr K. Konopki opuszcza Mediolan, ratując zapasy Korpusu przed armią rosyjsko-austriacką gen. Suworowa
29.kwietnia - Korpus Polski wyrusza na front północno-włoski
13.maja - 1. Legia podejmuje nieudaną próbę zdobycia miasta Cortona
14.maja - potyczka 1. Legii z powstańcami pod Castiglione Fiorentino
27.maja - potyczka 1. Legii z armią austriacką pod Pontremoli
07.-09.czerwca - potyczki 1. Legii z armią austriacką pod Castelnuovo i Felino do Maroli
17.-19.czerwca - bitwa nad Trebbią z udziałem 1. Legii
04.-30.lipca - obrona twierdzy Mantua z udziałem 2. Legii; kapitulacja twierdzy prowadzi do zagłady Legii
15.sierpnia - bitwa pod Novi z udziałem 1. Legii
16.-17.sierpnia - potyczka pod Arquata z udziałem 1. Legii
20.sierpnia - gen. Dąbrowski obsadza na nowo stanowiska oficerskie w Legionach (Genua)
01.września - utworzenie w Villefranche nowego zakładu Korpusu Polskiego we Włoszech
06.września - Rada Pięciuset uchwala powołanie Legii Naddunajskiej
09.października - gen.Kniaziewicz przedkłada ministrowi wojny listę oficerów Legii Naddunajskiej
06.listopada - utworzenie przy zakładzie Legii Naddunajskiej w Phalsbourgu "Szkoły Obywatela i Żołnierza"
24.października - bitwa pod Bosco z udziałem 1. Legii
06.listopada - druga bitwa pod Novi z udziałem 1. Legii
26.listopada - odezwa gen. Kniaziewicza "Do Obywateli Oficerów Legii Naddunajskiej"
27.listopada - minister wojny, gen. Berthier podpisuje instrukcję dla formującej się Legii Naddunajskiej

1800

10.stycznia - przeniesienie Szkoły Oficerskiej Legii Naddunajskiej do Metz
10.lutego - Konsulowie postanawiają połączenie 1. i 2. Legii Polskiej we Włoszech
11.lutego - Legia Naddunajska przybywa do Metz
14.lutego - Legia Włoska gen. Dąbrowskiego przydzielona do 5. dywizji Armii Italii gen. Massena
20.lutego - gen. Kniaziewicz ogłasza ostateczny skład korpusu oficerskiego Legii Naddunajskiej
13.marca - Konsulowie dokonują zmiany ustawy o Legii Włoskiej
11.kwietnia - Legia Naddunajska przydzielona do Armii Rezerwowej gen. A. Berthiera
23.kwietnia - powołanie w Legii Naddunajskiej Komisji Wojskowej (sąd wojskowy)
30.kwietnia - Legia Naddunajska przybywa do Strasbourga
kwiecień-maj - udział Legii Włoskiej w potyczkach z armią austriacką gen. Melasa
maj-lipiec - organizacja Legii Włoskiej w Marsylii
31.maja - pierwsza potyczka I. batalionu Legii Naddunajskiej pod Altenheim, szef batalionu St. Fiszer wzięty do niewoli austriackiej
04.czerwca - Legia Naddunajska włączona w skład Korpusu Dolnego Renu gen. Bruneteau St.-Suzanne
05.lipca - potyczka z kawalerią austriacką pod Höchst z udziałem I. i II. bat. Legii Naddunajskiej
12.lipca - bitwa pod Offenbach/Bergen z udziałem I. i II. bat. Legii Naddunajskiej
15.-30.września - Legia Włoska opuszcza Marsylię i udaje się do Mediolanu
23.września - Legia Włoska przechodzi na utrzymanie Republiki Cysalpińskiej
23.października - uchwała konsulów zabraniająca przyjmowanie oficerów nadliczbowych do Legii
01.listopada - gen. Dąbrowski powołuje Radę Wojenną Legii Włoskiej (sąd wojskowy) pod przewodnictwem szefa brygady Grabińskiego
09.listopada - Legia Naddunajska wyrusza z Palatynatu Reńskiego w kierunku Monachium
21.listopada - 1.brygada Legii Włoskiej (I.-III., VII.batalion) pod dowództwem gen. J. Grabińskiego, wchodząca w skład dywizji odwodowej gen. Dąbrowskiego, wychodzi z Mediolanu w celu połączenia się z Armią Italii gen. Brune
03.grudnia - bitwa pod Hohenlinden z udziałem Legii Naddunajskiej

1801

01.-18.stycznia - 1.brygada Legii Włoskiej oblega twierdzę Peschiera
16.stycznia - 2.brygada Legii Włoskiej zajmuje Ferrarę
25.stycznia - utworzenie zakładu Legii Naddunajskiej w Weissenhorn (Bawaria). W. Turski mianowany komendantem zakładu
14.lutego - Legia Naddunajska otrzymuje rozkaz opuszczenia Bawarii i udania się do Strasbourga z przydziałem do 3.dywizji Korpusu Dolnego Renu
17.lutego - minister wojny gen. Berthier wydaje rozkaz skierowania wszystkich Polaków do Toskanii; uroczystość wręczenia sztandarów Legii Włoskiej (Mantua)
01-03.marca - Legia Naddunajska opuszcza Bawarię
05.marca - szef Legii Naddunajskiej, gen. Kniaziewicz składa na ręce gen. Moreau prośbę o dymisję (oficjalne zwolnienie z armii przez ministra wojny: 03.maja 1801)
09.kwietnia - Legia Naddunajska przybywa do Turynu
02.maja-16.listopada - oblężenie twierdzy Portoferrajo na Elbie i odparcie angielskiego desantu (14.września) z udziałem części Legii Włoskiej i Legii Naddunajskiej
01.maja - Legia Naddunajska przybywa do Florencji (Toskania) i zostaje przyłączona do Korpusu Obserwacyjnego Południa gen. Murata
23.maja - dowódca Korpusu Obserwacyjnego Południa gen. Murat mianuje gen. Wł. Jabłonowskiego szefem Legii Naddunajskiej
31.maja - bunt grenadierów Legii Włoskiej w Mediolanie
13.czerwca - gen. Wł. Jabłonowski obejmuje dowództwo Legii Naddunajskiej
07.października - szefowie Legii, gen. Dąbrowski i gen. Wł. Jabłonowski składają protest u dowódcy Korpusu Obserw. Południa, gen. Murata dotyczący przetrzymywania Polaków w armii Republiki Cysalpińskiej
20.października - gen. Jabłonowski wyjeżdża na urlop; dowództwo Legii Naddunajskiej obejmuje gen. Sokolnicki
05.-06.grudnia - rozwiązanie Legii Włoskiej - utworzenie 1. (Modena) i 2. (Reggio) półbrygady polskiej
22.grudnia - rozwiązanie Legii Naddunajskiej - utworzenie 3. (Livorno) półbrygady polskiej

Opracował: Kamp