Nasza księgarnia

Jean-Baptiste Nompère de Champagny (1756-1834)

COM_CONTENT_WRITTEN_BY. Posted in Ludzie Cesarza

Jean-Baptiste Nompère de Champagny urodził się w Roanne, 4 sierpnia 1756. Pochodził ze szlacheckiej rodziny, jego wujem był ksiądz Terray, generalny kontroler podatków i minister floty Ludwika XV. Dzięki takiej protekcji bez problemu ukończył kolegium w La Fleche, a następnie Szkołę Wojskową w Paryżu. Pierwotnym jego wyborem było morze - w 1775 wstąpił do francuskiej marynarki wojennej. Za udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych uhonorowany 12 kwietnia 1782 orderem św. Ludwika. W 1786 awansowany na majora, ale rok później postanowił się ustatkować, porzucił służbę i w Saint-Vincent-de-Boisset ożenił się ze swą krajanką Victoire Blandine Hue de Grosbois (1770-1821), z którą miał czterech synów: Louisa, Françoisa, Napoleona i Jerome'a (dwaj ostatni za II Cesarstwa zostali deputowanymi Ciała Ustawodawczego). W 1789 szlachta z Forez wybrała go do Stanów Generalnych, niedługo potem wybrany członkiem komitetu marynarki i sekretarzem Zgromadzenia Narodowego. W 1793 roku został uwięziony, jednak zmiana w rządzie spowodowała wypuszczenie go na wolność. Potem wycofał się z życia publicznego i powrócił do niego, dopiero po ustanowieniu Konsulatu.

Bonaparte mianował go radcą stanu w sekcji marynarki (25 grudnia 1799). Służył także jako mówca rządowy w Ciele Prawodawczym i Trybunacie. Dyplomatyczna kariera była jedyną, która pasowała do talentów i usposobienia Champagny'ego. W lipcu 1801 roku został ambasadorem francuskim w Wiedniu. Jego łagodność zatarła tam niekorzystne wrażenie, jakie pozostało po jego poprzedniku, którym był Bernadotte. Od tego czasu aż do abdykacji w 1814 roku, był nieustannie wyznaczany do wypełniania poleceń Napoleona. Wśród współpracowników Cesarza niewielu było tak mu oddanych. Jako minister spraw wewnętrznych (4 sierpnia 1804 - 9 sierpnia 1807), Champagny gorliwie przeprowadzał pobory do wojska - niezbędne za sprawą destruktywnych wojen Cesarstwa - i bez wahania spełniał najbardziej niepopularne zamiary cesarza. Jako minister spraw zagranicznych (9 sierpnia 1807 - 17 kwietnia 1811) pomagał przy egzekwowaniu blokady kontynentalnej, zarządzał aneksją Państwa Papieskiego (kwiecień 1808), negocjował z rządem Księstwa Warszawskiego w sprawie tzw. sum bajońskich (podpisanie konwencji 10 maja 1808), brał udział w kongresie erfurckim (27 września - 14 października 1808), a także skutecznie pertraktował przy podpisaniu pokoju z Austrią w Schönbrunn.

Talleyrand rzekł kiedyś, że to Człowiek istotny dla wszystkich w przeddzień swojej nominacji. W wielu przypadkach jego konduita daleka była od wzorowej - wiarołomność, niesprawiedliwość i grabieże były charakterystyczne dla jego kariery. Pomimo całego oddania, jakie wyrażał, został pozbawiony ministerstwa wskutek sojuszu z Austrią - jak wiadomo, Champagny był zwolennikiem przymierza z Rosją. 21 kwietnia 1811 został mianowany ministrem stanu, a w 1812 powierzono mu zarządzanie cesarskimi posiadłościami. Jeśli miał powód żałować utraty władzy, mógł pocieszać się nowym lukratywnym stanowiskiem i tytułem księcia Cadore (15 sierpnia 1809). Napoleon zawsze rozpieszczał swoich najbliższych współpracowników, dlatego Champagny był jednym z najwcześniejszych hrabiów Cesarstwa (24 kwietnia 1808), nobilitacją była również funkcja wielkiego kanclerza orderu Połączenia (1811). Ciężko zliczyć wszystkie nadane mu odznaczenia krajowe i zagraniczne, miał w swej kolekcji: wielki krzyż Legii Honorowej, komandorię Korony Żelaznej, badeński Order Wierności, wurzburski order św. Józefa, rosyjski order św. Andrzeja, austriacki order św. Leopolda, wielkie krzyże pruskiego Czarnego i Czerwonego Orła. Murat uczynił go wielkim dygnitarzem Królestwa Obojga Sycylii, a Hieronim wielkim komandorem Orderu Królewskiego. 5 kwietnia 1813 został desygnowany do Senatu. W 1814 dla przykładu stanął na czele batalionu paryskiej Gwardii Narodowej, towarzyszył też cesarzowej Marii Ludwice w Blois jako jej sekretarz.

Po abdykacji Cesarza, poparł nowy-stary reżim i został mianowany przez Ludwika XVIII parem Francji (4 czerwca 1814). Nie widział jednak szans, aby otrzymać godność ministra i wkrótce zaczął spiskować dla przywrócenia Napoleona. W trakcie Stu Dni ponownie zarządzał posiadłościami władcy. Po ponownym powrocie Burbonów stracił tytuł para (24 lipca 1815), jednak godność ta została mu po pewnym czasie przywrócona (5 marca 1819), tak jak i wielu innym, którzy "zdradzili" w podobnym stopniu. Po rewolucji lipcowej 1830 roku wycofał się z życia publicznego. Książę Cadore zmarł otoczony przez rodzinę 3 lipca 1834 roku w swoim domu w Paryżu. Pamięć o nim przetrwała do dziś w istniejącej wciąż w stolicy Francji 39-metrowej ulicy jego imienia, nadanego 5 sierpnia 1844.

Opracowali: Louis Nicolas & Oudinot