Nasza księgarnia

Ryszard Kowalski, Napoleon - prekursor logistyki

Posted in Miscellanea

W 2004 roku mija 197 rocznica zakończonej zwycięsko dla Francuzów drugiej wojny pruskiej, nazwanej przez Napoleona pierwszą polską. 7 lipca 1807 w Tylży cesarz podpisał z carem Aleksandrem traktat pokojowy i dwa dni później zawarto porozumienie francusko - pruskie, na mocy którego powstało Księstwo Warszawskie.
Wcześniej (7- 8 lutego 1807) w wygranej bitwie pod Pruską Iławą Napoleon poniósł duże straty. To doświadczenie ujawniło potrzebę utworzenia, mówiąc językiem dzisiejszym, logistyki operacyjnej. Zaopatrzenie wojsk francuskich uzależnione było dotąd od dostawców cywilnych, których cele ekonomiczne nie zawsze współgrały z cesarską strategią. Ponadto pracownicy cywilni firm zaopatrzeniowych nie mieli wojskowego przygotowania i pozostawali poza terenem walk. Z tego powodu cesarska armia wiele ucierpiała, bez zaopatrzenia bowiem wojsko nie mogło ścigać nieprzyjaciela, co uniemożliwiało zwycięskie zakończenie wojny.

 

Sztandar i odznaka pułkowa 5 Pułku Dowodzenia i Zaopatrzenia Armii Francuskiej.


12 marca 1807 z Ostródy cesarz Francuzów pisał do Talleyranda: " ...Dziś los Europy i najambitniejsze zamiary uzależnione są od intendentury..."
Czternaście dni później Bonaparte podpisał dekret o utworzeniu pierwszych ośmiu batalionów taboru konnego, które miały zastąpić cywilne przedsiębiorstwa w zakresie ekwipowania wojsk.
Współcześnie spadkobiercą wówczas utworzonego 5 batalionu taboru konnego jest 5 Pułk Dowodzenia i Zaopatrzenia Armii Francuskiej (5 Regiment de Commandement et de Soutien), w skrócie 5 RSC. 25 maja 1992 roku, z okazji 185 rocznicy powstania tego pułku, gościła w Ostródzie delegacja licząca 114 żołnierzy. Punkt dowodzenia 5 RSC do 1994 roku znajdował się w Landau - Niemcy; obecnie kwateruje w Strasburgu, we wschodniej Francji - Alzacja.

Ostróda. 25 kwietnia 1992 r., poczty sztandarowe: polski i francuski przed defiladą, fot. archiwum.

Dobrym komentarzem do tych wydarzeń jest wypowiedź dr. Norberta Kasparka z Katedry Historii Polski i Historii Powszechnej XIX wieku UAM udzielona w marcu 2002 r. redaktorowi "Gazety Wyborczej - Olsztyn":
"Uwadze fotografów poleciłbym Ostródę, gdzie cesarz ... powołał pierwszą na świecie jednostkę wojskową logistyczną, która działa do tej chwili. Powód jego decyzji był prosty - zabrakło chleba dla ludzi, siana dla koni i trzeba było zorganizować transport. Z tego powodu w historiografii francuskiej Ostróda jest miastem niemal "świętym".

Ostróda, zamek, 25 kwietnia 1992 r. przed odsłonięciem okolicznościowej ceramicznej tablicy z okazji 185 rocznicy utworzenia 5 RSC, fot. archiwum.


W Ostródzie został również powołany cesarskim dekretem z 1 marca 1807 r. Korpus Obserwacyjny gen. Józefa Zajączka, który kilka tygodni później ulokował się w Nidzicy. Zadaniem Korpusu była ochrona łączności między wojskami francuskimi, prowadzenie rozpoznania przeciwnika oraz szerzenie propagandy. 8 czerwca gen. Zajączek opuścił Nidzicę w celu dołączenia do głównych sił Francuzów. Marszruta prowadziła przez Dąbrówno, Łuktę, Dobre miasto, Ostródę i Barkwedę. Pięć dni później Korpus dotarł do Olsztyna. Nazajutrz (14 czerwca) została stoczona bitwa pod Frydlandem, w której Zajączek nie zdążył wziąć udziału. Natomiast walczyła tam poznańska dywizja gen. Jana Henryka Dąbrowskiego.

Jezioro Francuskie, fot. Ryszard Kowalski.


Natomiast w Kamieńcu k. Susza (dawniej Finckenstein) na mocy dekretu Napoleona z dnia 6 kwietnia 1807 r. utworzono 1. Pułk Szwoleżerów-Lansjerów Gwardii Cesarskiej. Pułk przeszedł do historii po szarży pod Somosierrą.
Z okresu pobytu wojsk napoleońskich w powiecie ostródzkim pochodzi niewątpliwie nazwa Jezioro Francuskie (Sałk), o powierzchni około 5 ha i Francuska Góra, 283 m n.p.m., leżące w Borze Dylewskim, na północny wschód od Wysokiej Wsi.

Ryszard Kowalski